Emakume zientzialariak atzo eta gaur

Marité Cárdenas Ikerbasqueko Ikerketa irakaslea da Leioako Biofisika Fundazioan, eta Malmöko Unibertsitateko Osasun eta Gizarte Fakultateko Zientzia Biomedikoen Deparmentuko irakaslea. 2005ean Lundeko Unibertsitatean Kimika Fisikoko doktoretza jaso zuen. Malmöko Unibertsitatean postdoc egonaldi labur bat egin ondoren, Mariték 2009an Kopenhageko Unibertsitateko Kimika Sailean kargu bat lortu zuen. Ondoren, irakasle elkartu bihurtu zen 2011n, eta 2014-2016 aldian postu bikoitza izan zuen Kopenhageko Unibertsitatearen eta Malmöko Unibertsitatearen artean. 2017an bere ikerketa-jarduerak Malmöko Unibertsitatera eraman zituen. 2021-2022 ikasturtean irakasle gonbidatu gisa aritu zen Singapurreko Nanyang Technology Universityn, eta 2022ko irailaz geroztik ikerketa-talde berri bat sortu zuen Euskal Herriko Unibertsitateko Leioako Campusean. Bere interes ikertzaileak barne hartzen ditu egituraren/funtzioaren eta interfaze biologikoen eta koloide biologikoen konposizioaren arteko erlazioak. Bere tresna nagusietako bat neutroiak barreiatzea da.

Leire Bereziartua Diseinu Industrialean Ingeniari da, Mondragon Goi Eskola Politeknikoan (Mondragon Unibertsitatea, 2005) eta Politecnico di Milanon (2018) ikasitakoa. Gaur egun, Deusto Design Research Group taldeko kide da eta Ingeniaritzako Fakultatean irakasten du, Bilboko kampusean. Adierazpen Grafikoarekin lotutako hainbat gai irakasten ditu ingeniaritzako hainbat adarretan, gradu zein master mailan, eta Diseinu Industrialeko Ingenieritzako graduan Diseinu Iraunkorrarekin lotutako ikasgaian eta hainbat Diseinu Laborategitan da irakasle. Deusto FabLabeko taldeko kide ere bada (produktu, zerbitzu eta esperientzia berriak diseinatzeko sormen, berrikuntza eta garapen zentrua) FabExpert moduan, 2018an FabAcademy egindakoa, eta fabrikazio digitaleko laborategi hontako teknologien erabileran laguntzen du (2D eta 3D softwareak, 3D Imprimaketa, Laser Ebaketa, 3D eskanerra, etab.) orohar. Gainera, irakaskuntza alorreko konpetentziak hartu eta hobetzeko lagungarri izan zaion Irakasleen Prestakuntza Unibertsitate Masterra eskuratu zuen 2014ean, eta 2019/2020 ikasturteaz geroztik Doktorego Ikerketaren abenturan murgildu da, Teknologia berriekin lotutako Ekonomia Zirkularrean espezializatzen ari delarik. Bere ikerketa gai nagusia hirigunetako energia berriztagarrien ingurukoa da, energia eolikoan zentratzen ari delarik.

Biologian lizentziaduna Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean (2003), Neurozientzietan doktore-tesia egin zuen neuroesteroideek Cajal Institutuan zuten paper neurobabesleari buruz. Egonaldi postoktoralak egin zituen Rockefeller Unibertsitatean eta Stony Brook-eko Estatu Unibertsitatean, New Yorken, eta Baylor College of Medicinen, Texasen, non neurobiologia zelularrean espezializatu zen garuneko makrofagoak (mikroglia) aztertuz. 2011z geroztik, bere ikerketa-taldea Achucarro zentroan zuzentzen du, non bere taldea fagozitosiaren bidez zelula-hondakinak ezabatzeko prozesuan espezializatzen den, garun osasuntsu eta gaixoan. Ramón y Cajal (2015-2019) ikertzailea, Neurozientzien Espainiako Elkarteko (SENC) idazkaria (2015-2017) eta presidenteordea (2017-2019) izan da, eta Women in Neuroscience batzordean aktiboki parte hartu du. 2021etik 3. kontseilukidearen ondokoa da (COSCE Espainiako Elkarte Zientifikoen Konfederazioaren bizi-zientziak9). 2022an Ikerbasque saria jaso zuen bere ibilbide sendoagatik. Dibulgazio-jardueretan eta hedabideetan parte hartzen du maiz, hala nola La Mecánica del Caracol (Radio Euskadi), Naukas, the Conversation, edo El correo zientzia-atalean.

Lore Zumetak Matematikako Gradua egin zuen Euskal Herriko Unibertsitatean 2016an eta ondoren, Estatistika eta Ikerkuntza Operatiboko masterra Universitat Politècnica de Catalunya eta Universitat de Barcelonan 2018an. Master amaierako lanean, GRBIO ikerketa taldean garatu zuena, pankreatitis akutua duten pazienteen kohorte baten eboluzioa aztertu zuen eredu estatistikoen bidez. Gaur egun doktoretza aurreko ikerlaria da BCAM - Basque Center for Applied Mathematics ikerketa zentroko Estatistika Aplikatua taldean. Bere tesian metodo estatistikoen eta softwarearen garapena ikertzen du futboleko lesioen arriskua eta intzidentzia estimatzeko.

TECNALIAko ikertzaile seniorra, arkitektoa eta hirigilea. Bere ikerketa zientifikoa ondare kultural eta naturaleko balio handiak dituzten hiri-inguruneen erresilientzia eta iraunkortasuna hobetzean oinarritzen da, herritarren parte-hartzea barne hartzen duten hiri-adierazleen eta erabakiak hartzeko metodologien azterketaren bidez. Nazioarteko ikerketa-proiektuak koordinatzen ditu diziplina anitzeko taldeekin, klima-aldaketari eta hondamendi naturalei aurre egiteko eremu historikoen eta paisaia kulturalen erresilientzia hobetzeko. Galapago uharteetako eraikuntzarako iraunkortasun-estandarra ezarri zuen proiektuaren arduraduna.

Neus Escobar nekazaritzako ingeniaria da Valentziako Unibertsitate Politeknikoan (EHU), baliabide naturalen maneiuan eta ingurumenean espezializatuta. 2015ean, Elikagaien Zientzia, Teknologia eta Kudeaketan doktoregoa lortu zuen EHUn, nazioarteko aipamenarekin. Doktorego-tesiak bizi-zikloaren analisi-metodologiak eta modelizazio ekonomikoa konbinatzen ditu, bioerregaien kontsumoaren ingurumen-inpaktuak balioesteko, nazioarteko merkatuen ondorioak kontuan hartuta. Doktoregoan, ikertzaile bisitaria izan zen Purdue University-n (AEB) eta Atenasko Nekazaritza Unibertsitatean (Grezia). 2016an Bonneko Unibertsitateko (Alemania) Institute for Food and Resource Economics (ILR) erakundean hasi zuen doktoratu ondoko esperientzia. Haren ikerketa bioplastikoen eta oinarri biologikoko beste teknologia batzuen inpaktuen kuantifikazioan oinarritu zen, bereziki, elikagaien ekoizpenarekin lehiatzean lurzoruaren erabileran izandako aldaketekin zerikusia dutenenean. 2020an, Austriako International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA) erakundean hasi zen ikertzaile, abiaziorako bioerregaiei buruzko hainbat proiektutan parte hartuz, sektoreko politiketan eragiteko helburuarekin. Esperientzia horiei esker, Europar Batasuneko Marie Curie bekaren onuradun izan zen 2020an, eta BC3n sartu zen 2022an. Gaur egun egiten duen ikerketa ingurumen-inpaktuen zenbatespenean eta elikagaien ekoizpen- eta kontsumo-sistema globalen jasangarritasunean oinarritzen da.